Koud bloed, true crime magazine

Koud bloed is een nieuw literair-journalistiek tijdschrift met als thema misdaad. Het wil het in de Engelstalige wereld populaire 'true crime'-genre meer bekendheid geven onder Nederlandse lezers en brengt verhalen van Nederlandstalige auteurs. True crime is een non-fictiegenre waarin de auteur zich baseert op een echt gebeurde misdaad en echte mensen. Niet per se mijn genre, 'echt gebeurd' maakt een verhaal voor deze lezer niet aantrekkelijk, waarachtig wel. Het eerste nummer kreeg ik en ik heb er her en der wat in gelezen. Een volgend nummer zal ik laten liggen; misdaad mag dan, aldus de redactie, iets zeggen over de tijd waarin we leven en een onderwerp zijn dat ieder mens raakt, in deze vorm raakt het mij matig. De bijdragen hebben een hoog Peter R.-gehalte, geef mij maar de krant.
            Een goede roman met o.a. een misdaad of misschien wel geheel over een misdaad is prima, het gaat dan om de wijze waarop het verhaal wordt verteld. In Hustvedts What I Loved zit ook veel misdaad, maar dat is dan niet zogenaamd echt gebeurd en dus geen true crime. Wel een truly goed boek. Vooroordelen of niet, het enige wat ik echt graag las in dit tijdschrift was Schwantje's Fijne Vleeschwaren, een voorpublicatie uit een A.F.Th-roman in wording.
            Het blad heb ik inmiddels doorgegeven, van de overige bijdragen kan ik me weinig tot niets herinneren. De roman van Van der Heijden lees ik te zijner tijd misschien in zijn geheel.

Child 44, Tom Rob Smith

Seriemoordenaar houdt huis in Stalinistisch Rusland. Hij heeft het op kinderen gemunt, is voor zijn werk veel onderweg en laat her en der in het land zijn gruwelijke visitekaartje achter. In het Rusland onder Stalin komt zoiets niet voor, dat is iets voor het gedegenereerde Westen en vooralsnog worden de moorden niet met elkaar in verband gebracht, maar toegeschreven aan de eerste de beste plaatselijke zondebok, de buitenbeentjes van het sociale arbeidersparadijs. In 1953 was daarom iedereen in de Sovjet-Unie blind voor deze psychopaat. Iedereen? Nee, één man, Leo, gaat een lichtje branden en vervolgens bindt hij de strijd aan met het systeem en gaat hij op zoek naar de moordenaar.
            Ik ben geen thrillerlezer, misschien dat ik daarom minder in de greep was van het verhaal. Ik vond het ook niet zo goed geschreven, er waren vervelende onnauwkeurigheden (had de redacteur moeten rechtzetten), maar onnodiger vond ik de vaak omslachtige beschrijvingen van de gedachten en beweegredenen van de personages. In het begin leek het allemaal scherper en treffender neergezet, de achterdocht, de onmogelijke positie van mensen die klem zitten tussen belangen (eigen hachje, leven van een dierbare, leven van een vriend, leven van een onbekende), het onvermijdelijke verraad, de wroeging van de een en meedogenloosheid van de ander. Vanaf het moment dat Leo besluit niet langer klakkeloos in het systeem te geloven en zijn intuïtie te volgen, ging het mis. Neemt niet weg dat het toch leest als een trein en er allerlei raaks staat beschreven. Je wilt weten hoe het verdergaat, wie waar achter zit.
            Misschien had ik te hoge verwachtingen omdat het een relboek is: men sprak er schande van toen het op de longlist van de Booker stond, een thriller, oei. Men sprak er dus over, mijn nieuwsgierigheid was gewekt. Ik begrijp ook niet waarom het op de longlist staat. Niet omdat het een thriller is, dat lijkt me geen criterium, maar omdat het dus gewoon niet zo goed geschreven en uiteindelijk wat clichématig is, wat volgens mij wel criteria zijn.
            De titel is niet goed gekozen. Dat vierenveertigste kind is een willekeurige in de reeks. Het blijft in het midden om hoeveel kinderen het gaat, het kind dat in het boek ineens wordt aangeduid met nummer vierenveertig is chronologisch niet het vierenveertigste, het stoort mij.

Make Your Child Brilliant, Bernadette Tynan

Bernadette Tynan legt in tien hoofdstukken uit hoe je het beste uit je kind kunt halen. Er zitten leuke tips en weetjes in haar boek, daarnaast trapt ze op betuttelende toon open deur na open deur in. In Engeland schijnt haar aanpak een enorm succes te zijn. Het begon met een populaire tv-serie en nu slaat ze met dit boek meer munt uit het succes.
            In hoofdstuk één staat een uitleg over de werking van de hersenen, daarna volgen hoofdstukken over leerstijlen, de juiste schoolkeuze, hersentraining, persoonlijke doelen, e.d. en veel tips en trucs hoe je de aanleg van een kind kunt herkennen en wat je kunt doen zodat je kind zijn talenten volop kan ontplooien. Naast zinnige in mijn ogen ook onzinnige aanwijzingen. Het meest stoorde mij de simplistische kijk op barokmuziek, die als een soort muzak wordt neergezet en, tip der tips, tot gekmakens toe moet worden beluisterd, bijvoorbeeld per koptelefoon tijdens het maken van huiswerk. Dat zou namelijk een geweldig effect hebben op het brein omdat het ritmisch en harmonisch zo mooi aansluit op de natuurlijke hersengolven. 'Het is het soort achtergrondmuziek waarvan je de aanwezigheid vergeet,' beweert ze doodleuk. Kwalijk modern consumeren en zo heeft iedereen z'n stokpaardje(s).
            Het is jammer dat Tynans betere ideeën ondergesneeuwd raken door het oppervlakkige populairwetenschappelijke en meer nog door een aaneenrijging van dooddoeners. Ouder en kind worden door Tynan bij de hand genomen op deze schitterende reis naar een gelukkiger leven. De mantra is haar mantra en de belangrijkste denkbeelden worden herhaald herhaald.
            Tynan meent universele mechanismen bloot te leggen, het boek verschijnt binnenkort vertaald naar tig talen in tig plus landen.

The consequences of love, Sulaiman Addonia

Naser is een Eritrese jongen die in 1980 op zijn tiende naar Soedan vlucht, waar zijn oom hem en zijn broertje oppikt en meeneemt naar zijn huis in Djedda. Van de regen in de drup, blijkt al snel. Naser is opgegroeid tussen vrouwen, in het streng islamitische Saoedi-Arabië maken mannen de dienst uit en zijn alle vrouwen aan zijn zicht onttrokken. Ze gaan in boerka gehuld over straat en worden ook op allerlei andere manieren afgeschermd van de mannenwereld. Er gaan verhalen rond over vrouwen die liefdesbriefjes laten vallen voor de voeten van een man en zo contact zoeken. Om de liefde of om de verveling te verdrijven?
            Naser ligt al snel overhoop met zijn oom en wordt het huis uitgezet. Oom en broertje vertrekken zonder afscheid te nemen naar Riyad en Naser blijft alleen achter in Djedda, waar de religieuze politie vanachter de geblindeerde ramen van hun zwarte jeeps erop toeziet dat de zedelijkheid wordt bewaard.
            1989: In de hete julimaand heeft de negentienjarige Naser vrijaf van zijn baantje als autowasser. Hij verdroomt zijn tijd onder een palmboom terwijl voor zijn ogen onophoudelijk de zwart-witfilm van passerende abaya's en thoubs draait. De monotonie van zijn dagen wordt doorbroken als een boerkadame een briefje voor zijn voeten laat vallen. Er ontspint zich een klassieke liefdesgeschiedenis, vol tegenslag en voorspoed, aarzeling en overmoed.
            Addonia introduceert een scala aan thema's en doet dat vaak zo dat je niet alleen vanaf de zijlijn meekijkt, maar via de belevenissen van Naser een insiderkijk hebt in de realiteit van de Saoedische maatschappij. Naser becommentarieert bijvoorbeeld niet alleen de positie van de vrouwen in Djedda, op een bepaald moment gaat hij zelf in boerka over straat en dat blijkt oneindig vervelender dan hij met al zijn empathie had gedacht.
            The Consequences of Love is een liefdesverhaal, niet zompig of zijig, maar echt en geloofwaardig. Nasers eenzaamheid en verlangen naar een vrouwelijke hand, niet primair om het erotische, worden zonder overdreven sentimentaliteit neergezet en raken je in je ziel. De Romeo-en-Juliaspanning houdt de vaart erin. Een punt van kritiek dat ik elders las en deel: 'it leaves you misty-eyed, rather than angry. It's as if Addonia loves the love born of misery more than he hates the misery that gave it birth.'
            Slotsom: het lezen waard. Nl vertaling Als gevolg van liefde moet 23 oktober in de winkel liggen.

Der Weltensammler, Ilija Trojanow

De Britse officier Richard Burton (1821-1890) belandt voor de East India Company in Brits-Indië, heeft daar meer belangstelling voor de plaatselijke bevolking, taal en gebruiken dan voor de gezapige, benauwde kolonialistische arrogantie van zijn landgenoten, verdiept zich in het hindoeïsme en, als hij later wordt overgeplaatst naar Sindh, in de islam. Hij verbruit het bij zijn meerderen, wordt met 'ziekteverlof' teruggestuurd naar Engeland en bereidt een volgende reis voor. Dit keer reist hij als moslim verkleed eerst naar Caïro, van daaruit naar Medina en Mekka. Hij vertrekt als ontdekkingsreiziger, maar wordt gaandeweg ook steeds meer pelgrim en beleeft tijdens deze pelgrimage onbedoeld een zekere loutering. In de derde reis die in het boek wordt beschreven, trekt Burton vanuit Zanzibar Afrika in, op zoek naar de bron van de Nijl.
            Burton wil én moet reizen, is ein Fremdling überall, zieht fremd ein en fremd wieder aus. Waar hij ook komt, hij blijft nieuws- en leergierig, verdiept zich in de lokale gebruiken, wil talen die hij nog niet spreekt leren en lijkt een immens aanpassingsvermogen te hebben. Toch blijft hij overal die vreemdeling; zijn landgenoten vinden hem een rare, in de andere culturen blijft hij de buitenstaander, al weet hij die rol bij vlagen te ontvluchten.
            Iedere inhoudelijke samenvatting doet deze kleurrijke, veelgelaagde roman tekort, de grote verhaallijnen klinken misschien al aardig, maar de charme van Trojanows vertelling zit in de details, de rijke woordkeuze, de fraaie zinnen, de stilistische pracht, de inherente levenswijsheid. Iedere reis van Burton beslaat één deel, ieder deel heeft een eigen opbouw met een afwisseling van vertelperspectieven. Een schitterend boek, duizend-en-één verhalen, zoveel observaties over het leven, het zijn, de anderen, de zin.
            Ilija Trojanow is van oorsprong Bulgaars, vluchtte op jonge leeftijd met zijn ouders via Italië naar Duitsland, het gezin verhuisde kort daarop naar Kenia, later keert Ilija terug naar Duitsland om in München te studeren.

Waar is de taart (Thé Tjong-Khing) en Een dagje aan zee (Germano Zullo + Albertine)

Waar is de taart is een prachtig oneindig beeldverhaal. Meneer en mevrouw Hond doen de dagelijkse klussen, het zit er zo op, de taart staat al klaar. Twee ratten gluren vanuit het bos en ho, ze gaan er met de taart vandoor. Pagina na pagina volgen we meneer en mevrouw Hond die de grijpgrage ratten achternazitten. Dat is slechts één van de vele verhalen die van prent naar prent worden verteld. Er zijn een huilend konijntje, een kameleon op vrijersvoeten, een stelletje brutale apen en en en.
            Ik vertelde over dit fraaie prentenboek en kreeg prompt Een dagje aan het strand, waarin ook verschillende verhaallijnen door de prenten in het boek lopen. De rode draad is hier 'waar is Bo', het jongetje dat nieuwsgierig alle bezienswaardigheden op het strand onderzoekt terwijl elders zijn moeder roept en zoekt. Op iedere prent staat verder ten minste één muzikant, op het laatst vormen ze een vrolijk combo, maar er is ook een muisje met z'n koffertje onderweg en en en. De trotse bezitster van het taartenboek raakt hier zeker ook niet snel op uitgekeken.
            De tekeningen van Thé Tjong-Khing zijn geheimzinnig en sprookjesachtig, aan het strand is het licht en luchtig.

Persepolis, Marjane Satrapi

Fascinerende graphic novel, over het leven van Marji, 1970 geboren in Iran, die alle politieke omwentelingen meemaakt, op haar veertiende door haar ouders naar Oostenrijk wordt gestuurd, om de veiligheid en voor de goede opleiding, waar ze eenzaam pubert en uit de bocht vliegt. Ze keert terug naar Teheran om uiteindelijk toch het land weer te verlaten en het repressieve regime van Iran te ontvluchten.
Satrapi vertelt dit interessante verhaal vol informatie ook over de nieuwere Perzische/Iraanse geschiedenis met expressieve zwart-wittekeningen. Het is aangrijpend én geestig en boeit enorm. Mij althans wel, ik keek het eigenlijk alleen even in, zat toen ineens al ruim een uur aaneengesloten te lezen, hoorde niet wat er om me heen gebeurde, ging toch maar naar bed, pakte het boek de volgende dag meteen weer op, nam vaag waar dat er iets werd gezegd, legde het verhaal onwillig even terzijde en wat werd er gezegd? Dat ik het boek, dat ik de volgende dag weg wilde geven, misschien ook voor eigen boekenkast moest kopen.
            Er is een verfilming, waaraan Satrapi meewerkte als co-auteur en co-regisseur en die, zo heb ik me laten vertellen, zeer de moeite waard is.

George Orwell blogt

Op 9 augustus begint op de George Orwell-site een blog met aantekeningen uit zijn dagboek, precies 70 jaar nadat hij zelf met dat dagboek begon. Tot 2012 verschijnt dan dagelijks een stukje.
Elders wees ik er al op, maar dat bleef zonder respons. Misschien ben ik de enige die verrukt is van het idee en dat houd ik stug vol: bijzonder leuk project, ik ga het volgen.
Te zijner tijd wellicht meer hierover.

Away, Amy Bloom

In het voorjaar van 1927 begon de kort daarvoor naar New York geëmigreerde Russische Lillian Alling, ziek van heimwee, aan een voettocht naar huis, dwars door Noordwest-Canada en subarctisch Alaska en Siberië. Cassandra Pybus schrijft naar aanleiding hiervan het non-fictieverslag The Woman Who Walked to Russia, wat weer de grondslag vormt voor Amy Blooms roman Away.
Blooms heldin Lillian Leyb vlucht rond 1924 vanuit Rusland naar Amerika nadat haar hele familie tijdens een pogrom is vermoord (dat denkt ze althans), werkt in New York verbeten aan een nieuw bestaan en verneemt dan plots dat haar dochtertje en enig kind nog zou leven en door kennissen meegenomen zou zijn naar Siberië. Vanaf dat moment heeft ze één doel: dochtertje vinden. Geld heeft ze niet, wel een goede vriend die haar op het idee brengt om over land naar Siberië te gaan, voilà Lillian Alling. Zo begint Lillian Leyb aan haar eigen odyssee dwars door Noord-Amerika naar Alaska en verder langs de roemruchte telegraafroute richting Siberië.
Het heeft alles in zich voor een mierzoetig verhaal van tegenspoed en weerzien, maar in Blooms woorden is het een weerbarstige vertelling over armoede en wilskracht, het New York en overige Amerika van begin jaren 20 in een 'dog eat dog'-wereld, opportunisme rechts en links, kleine mensen met pretentieuze ideeën en grote geesten met bescheiden dromen.
Geleend van een andere enthousiaste lezer die herlezing overweegt.
Ons advies: lezen.

Donald Duck en de Steen der Wijzen

De Donald Duck-pocket viel mij letterlijk in de schoot. Lange tijd was ik trouw DD-lezer, iedere week het vrolijk weekblad met precies de goede kwinkslagen en knipogen. De sjeu ging eruit, het blad ook.

Dit was een zeer geslaagde reünie, ouderwets goede DD-verhalen, waarin de driftige loser onvermoeibaar zijn noodlot tart.

Tja, 't is druk, dan weer hier een alinea gelezen, dan weer daar en de laatste weken (maanden?) las ik alleen deze zware kost van pagina 1 tot laatste. Tizmewat.

Murder on the Leviathan, Boris Akunin

Akunin is hier ten huize een favoriet. Dat is een gril; The Winter Queen, het eerste boek van zijn Fandorin-serie, was een zeer geslaagde Holmes meets Boris, boek twee, Turkish Gambit, las ik echter helemaal niet graag (en naar ik hoorde ik niet alleen: een andere Fandorin-fan, eveneens alleen na lezing van het eerste boek gecharmeerd door de dandyachtige Russische detective Erast Fandorin, heeft het zelfs niet uitgelezen). Eén boek meer dan prima, één lastig: het lijkt fiftyfifty, toch had Fandorin nog steeds een streepje voor.

Murder on the Leviathan was weer een schot in de roos. Het gaat over inslechte bedriegers, omslachtige oplichterijpraktijken, de zwakke mens die roem en rijkdom niet kan weerstaan, een vlijmscherpe Fandorin die slechts op de achtergrond lijkt te figureren, maar uiteindelijk alle touwtjes in handen blijkt te hebben en een originele ontknoping.

Gelukkig kocht ik met deel 3 ook meteen deel 4 van de serie en reken ik er gewoon op dat dat net zo goed in elkaar steekt als 1 en 3.

achterstand

Uit het blote hoofd:

In de kersttijd las ik Niekerks Het oog van de meester, verschenen ter gelegenheid van de jaarwisseling 2007-2008 voor vrienden van Em. Querido's Uitgeverij en Athenaeum-Polak & Van Gennep. Van Niekerk vertelt het apocriefe verhaal van Bileam, het boeide, de stijl was enigszins weerbarstig, de wreedheid kwam (voor mij) volstrekt uit het niets. Ik las het voor, het is een geschikte voorleeskerstvertelling.

Van Sam Harris las ik Letter to a Christian Nation: 'In response to The End of Faith, Sam Harris received thousands of letters from Christians excoriating him for not believing in God. Letter to a Christian Nation is his reply. Using rational argument, Harris offers a measured refutation of the beliefs that form the core of fundamentalist Christianity. In the course of his argument, he addresses current topics ranging from intelligent design and stem-cell research to the connections between religion and violence. In Letter to a Christian Nation, Sam Harris boldly challenges the influence that faith has on public life in our nation.' Ja, ja, en er zat ook veel kloppends in, helaas slaat Harris bij vlagen door naar sarcasme, waarmee hij zijn verhaal ondermijnt. Ook zonder spot en hoon kun je dergelijke kritiek overtuigend verwoorden. Neemt niet weg dat menigeen Harris' betoog zou moeten lezen en dan proberen dat onbevangen te doen.

Let the Northern Lights Erase Your Name van Vendela Vida was snel uit. De 28-jarige Clarissa ontdekt na het overlijden van haar vader, dat deze niet haar biologische vader is. Ze reist naar Fins Lapland om haar biologische vader te vinden, denkt veel aan haar moeder die toen ze veertien was plotseling uit haar leven is verdwenen, vindt antwoorden op vragen die ze niet wist te hebben en hier meer vertellen, zou de plot verklappen. Doe ik niet. Sympathie krijg je niet voor Clarissa, verder veel emotionele onhandigheid in deze prettig geschreven roman.

Bernice Rubens kreeg in 1969 de Booker Prize voor The Elected Member. Dat heb ik niet gelezen. Ruim twintig jaar later schreef ze Mother Russia. Dat heb ik net gelezen. Het was historisch interessant. De lezer volgt twee belangrijke personages vrijwel van wieg tot graf: zij worden op 1 januari 1900 op het Russische platteland geboren en je reist zo met ze de eeuw en de roerige Russische geschiedenis in. Het verhaal boeide lange tijd, toen werd het minder. Stilistisch geen hoogstandje, dat ging op den duur toch irriteren ('t is een dik boek), er kwamen op een bepaald moment wel erg veel dei ex machina uit de lucht vallen, de onwaarschijnlijkheid nam dus toe. Niettemin geen leesstraf. Rest de vraag of Rubens in de herkansing moet. De jury is er nog niet uit.

En en en ???